SWIFT (Society for Worldwide Interbank and Financial Telecommunication) là Hiệp hội viễn thông liên ngân hàng và tài chính quốc tế, được thành lập cách đây hơn 35 năm với 239 ngân hàng trên 15 nước tham gia. Cho đến thời điểm này, SWIFT đã liên kết hơn 9.000 tổ chức tài chính trên 209 quốc gia và vùng lãnh thổ. Để trở thành thành viên của SWIFT, các ngân hàng và tổ chức tài chính phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện, bao gồm các văn bản theo yêu cầu của SWIFT và hệ thống kết nối phổ biến nhất.
Nghị quyết ngày 29 tháng 4 vừa qua, Nghị viện châu Âu đã thông qua về việc loại trừ Nga khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT trong một mâu thuẫn “khó giải” giữa Nga và các nước châu Âu về quan điểm Ukraine. Có thể nói, các lời kêu gọi loại trừ Nga khỏi SWIFT không phải là mới. Vào tháng 8 năm 2014, Vương quốc Anh đã kêu gọi các nhà lãnh đạo châu Âu xem xét một lựa chọn như vậy. Việc Mỹ và Châu Âu quyết định loại Nga ra khỏi hệ thống thanh toán Swift dường như đem lại nhiều mặt hại hơn là lợi:
Thứ nhất, các đơn vị đã bị loại khỏi Swift đã gia nhập vào hệ thống thanh toán xuyên biên giới cho Trung Quốc khởi xướng. Hành động này đã khiến cho các đồng minh lâu đời của Nga là Ấn Độ, Belarus, các nước CIS.... quan tâm và để ngỏ khả năng gia nhập.
Cổ phiếu của Orient Group and HyUnion Holding đã tăng 105%, còn Infosec Technologies and Forms Syntron Information đã tăng 20%. Hiện nay, Nga và Trung Quốc đang rất lại gần nhau.
Tờ RT và báo Hoàn Cầu Trung Quốc nhận định rằng, với hành động lại gần này, Nga có thể tiếp cận và được hỗ trợ bởi nền kinh tế mạnh bằng hơn tất cả các đồng minh của Mỹ cộng lại. Và các nhà phân tích còn nhận định đây là hành động gây ra "sự kết thúc của quyền bá chủ USD".
Như vậy, việc loại Nga khỏi Swift đã được nhiều nhà phân tích rằng đây có thể đem lại mặt hại khi mà Nga –Trung Quốc bắt tay tạo ra hệ thống thanh toán riêng biệt không phụ thuộc vào Swift nữa và nó sẽ là một hệ thống cạnh tranh trực tiếp với Swift.
Thứ hai, từ năm 2014, Nga đã lường trước được và đã tăng cường dự trữ vàng, ngoại hối, cũng đã tạo ra 1 hệ thống thanh toán riêng là SPFS. Dư luận đang hoài nghi liệu có phải Mỹ và Châu Âu đã mắc bẫy Nga khi loại nước này ra khỏi Swift.
Nga bắt đầu phát triển SPFS năm 2014 trong bối cảnh Washington đe dọa ngắt kết nối quốc gia này khỏi SWIFT liên quan đến sự kiện Nga sáp nhập bán đảo Crimea. Năm 2014, Ngân hàng Trung ương của Nga đã thiết lập một Hệ thống chuyển giao thông điệp tài chính (SPFS) để thay thế SWIFT cho các mục đích trong nước bằng và nhằm tái tạo các chức năng của chuyển khoản liên ngân hàng có trụ sở tại Brussels.
Giao dịch đầu tiên bằng SPFS liên quan đến một doanh nghiệp phi ngân hàng được thực hiện vào tháng 12/2017. Hệ thống thanh toán của Nga đã được thúc đẩy bởi các thành viên của khối BRICS là Nga, Ấn Độ và Trung Quốc. Hệ thống nhắn tin tài chính SPFS của Nga sẽ được liên kết với hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới CIPS của Trung Quốc.
Mặc dù vào năm 2020, lưu lượng SPFS tăng gấp đôi lên gần 13 triệu tin nhắn, nhưng hệ thống này vẫn kém hơn so với SWIFT. Hơn 400 tổ chức tài chính đã tham gia giải pháp thay thế của Nga, hầu hết là các ngân hàng Nga, nhưng các ngân hàng chủ chốt hoạt động ở Nga như UniCredit nước ngoài, Deutsche Bank và Raiffeisen Bank, và các ngân hàng Tinkoff và Vostochny trong nước vẫn chưa tham gia.
Để thu hút các thành viên mới, Ngân hàng Trung ương nước này đã sử dụng cả “củ cà rốt”, cắt giảm thuế của hệ thống xuống còn khoảng một nửa phí của SWIFT và cả “cây gậy” khi bắt buộc tất cả các ngân hàng hoạt động ở Nga - bao gồm cả các công ty con của ngân hàng nước ngoài - kết nối với tín hiệu tương tự của Nga.
Cuối cùng, cho dù tình hình diễn biến xung quanh vấn đề rất nhạy cảm này đối với Nga như thế nào, Moscow dường như đã tính toán các bước có thể để giải quyết thiệt hại tiềm ẩn của mình một cách tốt nhất.
Rút cục, việc loại Nga ra khỏi hệ thống thanh toán Swift đã “giúp” Nga-Trung thúc đẩy giảm sự phụ thuộc mạnh mẽ vào đồng USD, biết đâu lại là một quyết định đúng đắn và phù hợp với sự phát triển, chống lại hệ thống tài chính của Mỹ thời điểm này và trong tương lai.
Nhận xét
Đăng nhận xét