Vụ Phạm Thị Đoan Trang: Vì sao người bào chữa chỉ được tham gia tố tụng kể từ khi kết thúc điều tra?

Hôm 17/10, Ls Đặng Đình Mạnh (Fb Manh Dang) lên mạng viết status thông tin thêm về luật sư bào chữa cho Phạm Thị Đoan Trang  trong vụ án Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, quy định tại Điều 88 Bộ luật Hình sự 1999 và Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự 2015. Xin trích nguyên văn như sau:

"Thông báo V/v Để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc giai đoạn điều tra” trong vụ án khởi tố cô Phạm Thị Đoan Trang của Cơ quan ANĐT TP.Hà Nội.

Luật sư làm thủ tục đăng ký bào chữa vào ngày 12/10. Văn bản hồi âm của cơ quan điều tra lập vào ngày 13/10. Văn bản được gởi qua bưu điện ngày 14/10 và được chuyển phát đến trụ sở văn phòng luật sư vào ngày 16/10. Cho thấy, việc cơ quan điều tra tiếp nhận thủ tục đăng ký bào chữa rồi hồi âm cho luật sư đã bảo đảm đúng thời hạn là điều hết sức cần ghi nhận. Tuy tiếc rằng cơ quan điều tra vẫn tiếp tục duy trì quan điểm hạn chế luật sư tham gia các vụ án thuộc nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia ở giai đoạn điều tra.

Cùng với luật sư Đặng Đình Mạnh, thì trong thời gian tới, các luật sư Trịnh Vĩnh Phúc, Nguyễn Văn Miếng, Nguyễn Hà Luân, Lê Văn Luân và Ngô Anh Tuấn cũng sẽ sớm làm thủ tục đăng ký bào chữa với cơ quan điều tra.

Saigon, ngày 17/10/2020

LS Đặng Đình Mạnh" 

[Hết trích]

Sau khi đăng Status trên, nhiều "học giả" và cả các "luật sư" vào để lại nhiều bình luận theo hướng, cơ quan điều tra gây khó dễ cho các luật sư. Vì theo họ, việc "cơ quan điều tra vẫn tiếp tục duy trì quan điểm hạn chế luật sư tham gia các vụ án thuộc nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia ở giai đoạn điều tra" là vi phạm pháp luật. 

Một số anh chị khác vào comment thì chỉ trích mỗi một câu "Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can" để làm căn cứ chửi chế độ, tấn công ngành công an. Đây là kiểu trích dẫn theo kiểu cố tình cắt xén một số nội dung của luật với mục đích công kích cơ quan điều tra. Nói thẳng ra, còn nội dung khác của Điều luật này đã bị các anh chị bất lương hoặc liệt não dấu nhẹm.

Tôi lấy làm ngạc nhiên khi anh Ls Đặng Đình Mạnh và một số người tự xưng là nhân sĩ, trí thức này nọ vào bình luận như đúng rồi, trong khi họ lại không hiểu hoặc cố tình phớt lờ quy định của pháp luật về thời điểm người bào chữa được tham gia tố tụng.

Việc anh Ls Đặng Đình Mạnh viết: "Tuy tiếc rằng cơ quan điều tra vẫn tiếp tục duy trì quan điểm hạn chế luật sư tham gia các vụ án thuộc nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia ở giai đoạn điều tra" là thể hiện thái độ thiếu thiện chí và kém cỏi về pháp luật. 

Trong tố tụng, cơ quan điều tra phải áp dụng đúng các quy định của pháp luật (ở đây là Điều 74 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng. Theo đó, vụ án được khởi tố theo tội danh quy định tại Điều 88 Bộ Luật Hình sự năm 1999 và Điều 117 Bộ Luật Hình sự năm 2015, là tội phạm thuộc nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia, hiện đang trong gia đoạn điều tra. Do đó, căn cứ vào Điều 74 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 về thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng, nên Viện Kiểm sát Nhân dân TP Hà Nội ra quyết định số 03/QĐ-VKS-P1, ngày 13/10/2020 quyết định cho người bào chữa tham gia tố tụng kể từ khi kết thúc điều tra vụ án. Điều này có nghĩa, các luật sư tham gia bào chữa cho Phạm Thị Đoan Trang (tức Phạm Đoan Trang) chỉ được tham gia khi cơ quan điều tra đã hoàn tất quá trình điều tra vụ án này.

Đây là quyết định đúng đắn vì nó được áp dụng đúng các quy định của pháp luật hiện hành. Do đó, không có chuyện "tiếc" hay không tiếc, và cũng không có chuyện "cơ quan điều tra vẫn tiếp tục duy trì quan điểm hạn chế luật sư tham gia các vụ án thuộc nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia ở giai đoạn điều tra". Nói ngắn gọn lại, đó là quy định của pháp luật, không thể cảm tính.

XIn trích nguyên văn Điều 74 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng:

"Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can.

Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ.

Trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.".

Thiết nghĩ nội dung Điều 74 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng là rất rõ ràng, dễ hiểu, bất cứ ai đọc thông viết thạo đều có thể hiểu đúng.